Buğdayda Hastalıklara Dayanıklı Tohum Seçerken Nelere Dikkat Etmeli?
Buğday tarımında yüksek verim almak sadece gübreleme ve bakım ile değil, doğru tohum seçimi ile başlar. Özellikle değişen iklim koşulları, şiddetli soğuklar, ani yağışlar ve yaygınlaşan hastalıklar çiftçinin işini zorlaştırıyor. Bu nedenle hastalığa dayanıklı buğday tohumu tercih etmek, hem verimi korumak hem de ilaç maliyetlerini düşürmek için artık zorunlu hâle geldi.
Peki, tohum alırken nelere dikkat etmek gerekir? İşte çiftçinin işine yarayacak en net bilgiler…
1. Öncelik: Bölgenin İklimine Uygun Soğuğa Dayanıklı Buğday Tohumu
Özellikle Marmara, İç Anadolu ve Trakya bölgelerinde kış aylarında kırıcı soğuklar yaşanabiliyor. Bu nedenle tohum seçerken soğuğa dayanıklı buğday tohumu tercih etmek çok önemlidir.
✔ Soğuğa dayanıklı tohum seçimi ne sağlar?
-
Kışın bitkinin donarak zarar görmesini engeller.
-
İlkbaharda daha güçlü kardeşlenme sağlar.
-
Verim düşüşü minimuma iner.
Her çeşit her bölgede aynı performansı vermez. Bu yüzden yerli ıslah çalışmalarıyla bölgeye uyum sağlamış çeşitleri tercih etmek en doğru yaklaşım olur.
2. Hastalıklara Dayanıklılık Seviyesini Mutlaka Kontrol Edin
Buğdayda en yaygın verim kaybı, hastalıklardan kaynaklanır. Bu nedenle tohum seçerken şu hastalıklara karşı dayanım seviyelerine mutlaka bakılmalıdır:
Pas Hastalıkları (Sarı, Kahverengi, Kara Pas)
Verimde %40’a varan kayba neden olabilir.
“Pas hastalığına dayanıklı buğday” çeşitleri tercih edilmelidir.
Septorya (Yaprak Lekesi) Hastalığı
Yağışlı bölgelerde çok yaygındır.
“Septorya dayanımı yüksek buğday” seçmek, ilaç masrafını ciddi şekilde azaltır.
Kök ve Kökboğazı Çürüklüğü
Bitkinin erken devrede zayıf düşmesine yol açar.
Güçlü kök yapısına sahip çeşitler tercih edilmelidir.
Hastalıklara dayanıklı çeşitler, tarla masraflarını düşürerek kârı artırır.
3. Sertifikalı Buğday Tohumu Seçmek Verimi Garanti Altına Alır
Sertifikalı tohum almadan yapılan her ekim, hem hastalık riskini artırır hem de beklenen verimi düşürür.
✔ Sertifikalı tohum çiftçiye şunları sağlar:
-
Genetik saflık
-
Daha hızlı ve düzgün çıkış
-
Hastalık ve yabancı otlardan korunma
-
Beklenen verimi daha yüksek oranda yakalama
Eğer tarlanızda stabil verim istiyorsanız, sertifikalı buğday tohumu seçimi ilk kuraldır.
4. Verimi Yüksek Buğday Çeşitlerini Tercih Edin
Hastalığa dayanıklı olmak önemli ama yeterli değildir. Tohumun verim potansiyeli de yüksek olmalıdır. Günümüzde birçok çiftçi şu ifadeyle arayış yapıyor:
➡ “verimi yüksek buğday çeşitleri”
Bu nedenle tohum seçerken sadece dayanıklılık değil, şu kriterlere de bakılmalıdır:
-
Başak dolgunluğu
-
Dane kalitesi
-
Hektolitre değeri
-
Kardeşlenme gücü
-
Bitki boyu ve yatma dayanımı
Dayanıklı + yüksek verimli bir çeşit, çiftçiye gerçek kazancı sağlar.
5. Tohumun Adaptasyon Bölgelerini Kontrol Edin
Her buğday çeşidi her bölgede aynı sonucu vermez. Bu yüzden tohum almadan önce şu soruları mutlaka sorun:
-
“Bu çeşit Marmara’ya uygun mu?”
-
“Bu çeşit Trakya’da ekiliyor mu?”
-
“Bu çeşit İç Anadolu’da kışa dayanır mı?”
Eğer tarlanız için doğru bölge adaptasyonuna sahip tohumu seçerseniz, hem veriminiz artar hem risk azalır.
6. Güçlü Kök Yapısı ve Kardeşlenme Yeteneği Şarttır
Kök güçlü olursa:
-
Bitki soğuğa daha dayanıklı olur.
-
Kardeşlenme artar.
-
Dane dolgunluğu yükselir.
Bu yüzden özellikle soğuk bölgelerde güçlü kök yapısına sahip çeşitler tercih edilmelidir.
Doğru Tohum, En Büyük Güvencedir
Buğdayda hastalıklara dayanıklı bir çeşit seçmek çiftçinin hem verimini hem de kazancını doğrudan etkiler.
Özellikle:
-
Soğuğa dayanıklı buğday tohumu,
-
Hastalığa dayanıklı buğday tohumu,
-
Sertifikalı buğday tohumu,
-
Verimi yüksek buğday çeşitleri,
gibi kriterleri karşılayan çeşitler, tarlada riskleri düşürerek çiftçiye güçlü bir hasat dönemi sağlar. Doğru tohum, doğru zamanlama ve doğru tarla hazırlığıyla her çiftçi yüksek verime ulaşabilir.